
Akünün ıslanması aslında karmaşık bir konu değil ama önemli detayları var. Şimdi, bir akü ıslandığında ne olur diye merak ediyorsunuz. Aslında bu, akünün ne tür bir akü olduğuna ve ne kadar ıslandığına göre değişiyor. Yani öyle “tek bir cevabı” yok.
Eski Tip (Sulu) Aküler Varsa…
Hani şu kapaklarını açıp su seviyesini kontrol ettiğimiz, içinde bildiğin sıvı olan aküler var ya, işte onlara sulu tip aküler diyoruz. Bu akülerin dışı zaten biraz su geçirmez gibi ama tamamen yalıtılmış da değiller.
- Paslanma Olabilir: Eğer akünün dışındaki metal kısımlar, özellikle o kutup başları (terminaller) suyla sürekli temas ederse, paslanma yapabilir. Hele o su tuzluysa veya içinde başka kimyasallar varsa, değmeyin keyfine! Paslanma da elektriğin düzgün geçmesini engeller, aküden tam verim alamazsın.
- Kısa Devre Tehlikesi: En önemlisi bu! Eğer su, hem artı (+) hem de eksi (-) kutup başını aynı anda birbirine bağlayacak bir köprü oluşturursa, hooop, bir anda kısa devre olur. Kısa devre demek, akünün aşırı ısınması, hatta patlaması demek! Özellikle şebeke suyu değil de, tuzlu su gibi daha iletken bir suysa, bu risk daha da artar.
- Kir Pas Bağlar: Islak yüzeyler, tozu toprağı daha çok çeker. Akünün üstünde biriken bu kirler de zamanla iletken bir tabaka oluşturup aküyü boşaltmaya başlar. Akünün ömründen yer yani.
- Yeni Nesil (Kuru Tip) Aküler Varsa…
- Şimdiki araçlarda veya bazı elektronik cihazlarda kullanılan akülerin çoğu “kuru tip” dediğimiz cinsten. Bunların içinde sıvı elektrolit yok, jel veya özel bir maddeye emdirilmiş durumda. Bu yüzden dışarıdan ıslanmaya karşı biraz daha dayanıklılar.
-Yine Paslanma Riski: Kuru da olsa, kutup başları yine metal. Yani yine suyla temas edince paslanma riski var. Bu da bağlantıyı zayıflatır.
-Elektroniğe Dikkat: Özellikle arabalarda akünün yanında bir sürü hassas elektronik parça oluyor. Akünün kendisi su almasa bile, o parçalar suyla temas ederse yandı gülüm keten helva! Aracın beyni karışabilir, bir sürü arıza verebilir.
-Gizli Hasarlar: Eğer akünün dış kabuğunda görünmeyen bir çatlak falan varsa, su oradan içeri sızabilir. İşte o zaman içerideki önemli kısımlara zarar verebilir.
“Peki Aküm Islanırsa Ne Yapmalıyım?”
Eğer akün ıslandıysa, paniğe kapılmadan şunları yapmalısın:
1-Önce Güvenlik: Kendini korumalısın. Elektrik çarpması riskine karşı eline kalın bir eldiven geçirmen iyi olur.
Bağlantıyı Kes: Eğer mümkünse, aküyü aracından veya bağlı olduğu cihazdan ayır. Yani gücü kes. Bu, olası bir kısa devre riskini ortadan kaldırır.
Kurula, Kurula, Kurula: Temiz, kuru bir bez al ve akünün her yerini, özellikle de kutup başlarını güzelce kurula.
2-Gözünle Kontrol Et: Kuruladıktan sonra aküde bir şişlik, çatlak, bir yerden bir sıvı sızması gibi anormal bir durum var mı, iyice bak. Eğer paslanma varsa, hafifçe temizlemeye çalışabilirsin.
3-Şüpheli Durumda Uzmana Git: Eğer aküde gözle görülür bir hasar varsa, mesela şişmişse, çatlamışsa veya sızıntı yapıyorsa, kesinlikle kendin bir şeyler yapmaya kalkma. En iyisi bir oto elektrikçiye veya akü servisine gitmek. Onlar duruma bakıp en doğru kararı vereceklerdir.
Özetle, akünün çok fazla veya sürekli suya maruz kalması sorun yaratabilir. Ama böyle hafif bir ıslanma genellikle panik yapmayı gerektirmez. Önemli olan, aküyü kuru ve temiz tutmaya çalışmak.
İçindekiler
Lityum Akü Islanırsa Neler Olur?
Çok merak edilen sorulardan bir tanesi de Lityum Akü Islanırsa Neler Olur? Bu soruyu yanıtlamaya çalışalım..
Lityum aküler suya karşı oldukça narindir. Eğer uzun süre suya maruz kalırlarsa veya suya batırılırlarsa, içlerindeki hassas bileşenler suyla tepkimeye girerek tehlikeli kimyasal reaksiyonlara yol açabilir. Bu durum, pilin hem iç yapısını bozar hem de istenmeyen deşarjlara neden olarak pilin enerjisini hızla kaybetmesine yol açabilir.
Akünün içindeki katot ve anot gibi temel parçalar, yani lityum kobalt oksit ve grafitten yapılan elektrotlar, suyla temas ettiklerinde bozulmaya başlar. Bu bozulma, akünün kapasitesini kaybetmesine, yani daha az şarj tutmasına neden olur.
Dahası, eğer akünün içine su girer ve birikirse, bu su elektrotlar arasında bir köprü görevi görerek iç kısa devrelere yol açabilir. Bu, akü için oldukça ciddi bir sorundur.
Tuzlu Suyun Lityum Akülere Etkisi
Tatlı su bile lityum akülere zarar verebilirken, tuzlu su durumu çok daha riskli hale getirir. Tuzlu suyla temas eden lityum akülere metal bileşenleri, özellikle de kutup başları, hızla aşınır ve paslanır. Bu da akünün elektrik iletkenliğini ve genel performansını düşürür.
Tuzlu suyun neden olduğu bir iç kısa devre, pilin aşırı ısınmasına ve maalesef yangına yol açabilir. Tuzlu suyla lityum pillerin tepkimesi sonucu ortaya klor ve hidrojen gazları çıkar. Bu gazlar son derece yanıcıdır ve kapalı veya havalandırması kötü alanlarda patlama riskini önemli ölçüde artırır.
Ayrıca, tuzlu suda kısa devre yapan bir lityum pil termal kaçak yaşayabilir. Bu, pilin kontrolsüz bir şekilde aşırı ısı üretmesi ve kendi kendini besleyen bir reaksiyona girmesi anlamına gelir. Sonuç olarak akü şişebilir ve hatta patlayabilir. Uzun süre tuzlu suya maruz kalan bir pilin ömrü de ciddi şekilde kısalır.
Islak Lityum Pili Şarj Etmek Güvenli midir?
Kesinlikle hayır! Az miktarda su veya nemli bir ortam genellikle sorun yaratmasa da, su altında kalmış veya suya batırılmış lityum piller asla şarj edilmemelidir.
Su altında kalmış bir lityum pili şarj etmeye çalışmak ciddi sorunlara yol açabilir:
Şarj Cihazına Zarar: Nem, akımın kontrolsüz bir şekilde akması için bir yol oluşturarak şarj cihazınıza zarar verebilir.
Korozyonun Hızlanması: Pilin kutup başları ve diğer iç parçaları suyla temas etmişse, şarj etmeye çalışmak korozyonu hızlandırır ve pile daha da büyük zarar verir.
Riskli Durumlar: Pilin sıvı içindeyken şarj edilmesi, iç kısa devrelere, sızıntılara, aşırı ısınmaya ve en kötüsü yangına yol açma olasılığını artırır.
Kısacası, lityum piller suyla temas ettiğinde çok dikkatli olunmalı ve özellikle ıslanmış bir pilin şarj edilmesi asla denenmemelidir. Güvenliğiniz her şeyden önce gelir!